Αναγνώσεις: Ιδού οι Ονειροπόλοι

Από τον Πάνο Ιωαννίδη

Είναι χαρά μεγάλη για καθέναν που γράφει, να βρίσκεται στις μέρες μας αντιμέτωπος με ένα μεγάλο μυθιστόρημα. Λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις που υποστηρίζουν τον θάνατο του μυθιστορήματος, και που προσπαθούν να εδραιωθούν όπως τα φτηνιάρικα βιβλία που γράφονται δυστυχώς πλέον κατά κόρον, η χαρά αυτή γιγαντώνεται. Το Ιδού οι Ονειροπόλοι (Κέδρος, Αργυρώ Μαντόγλου), πρώτο μυθιστόρημα της Καμερουνέζας στην καταγωγή, και κατοίκου των Η.Π.Α. Impolo Mbue που έλαβε το βραβείο PEN-FAULKNER συνιστά μια τέτοια περίπτωση.

            Η ιστορία είναι απλή. Ένας μετανάστης από το Καμερούν, ο πολύ συμπαθής και λογικός Γιέντε, φτάνει στις Η.Π.Α. αφήνοντας στην πατρίδα του γυναίκα και παιδί, με σκοπό να κατακτήσει το αμερικάνικο όνειρο, που στην περίπτωση του είναι αρχικά η λήψη του ασύλου και μακροπρόθεσμα ένα αμερικανικό διαβατήριο. Καθώς είναι εργατικός και τίμιος, και καταλαβαίνει γρήγορα την σημασία της κοινωνικής δικτύωσης στην καπιταλιστική ευημερία, καταφέρνει να φέρει στις Η.Π.Α. την σύντροφο του Νένι και τον μικρό τους Λίομι. Έχοντας αφήσει την κουραστική δουλειά του οδηγού ταξί στο Χάρλεμ, για να γίνει ο αποκλειστικός οδηγός ενός μαγαλοχρηματιστή της Γούλ Στριτ και στελέχους της Λίμαν Μπρόδερς, του Κλάρκ Έντουαρτς και της οικογένειας του, μπορεί πλέον να ζει καλύτερα και να ονειρεύεται ένα καλύτερο αύριο για την οικογένεια του.

      Όλα πάνε καλά μέχρι που η Λίμαν Μπρόδερς καταρρέει και χρεοκοπεί. Ως απόρροια δεν ταράζεται συθέμελα μόνο η αμερικανική οικονομία, αλλά και η οικογένεια του χρηματιστή, του οποίου τα άπλυτα βγαίνουν στη φόρα. Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι ο Γιέντε γίνεται το εξιλαστήριο θύμα όλα αυτών των διαταραχών.

          Το μυθιστόρημα παρακολουθεί παράλληλα τις δύο οικογένειες, την αμερικανική μεγαλοαστική οικογένεια και την οικογένεια των φτωχών μεταναστών. Η αφήγηση είναι λιτή κινούμενη σε χαμηλούς τόνους, οι παρομοιώσεις είναι λίγες, οι μεταφορές ακόμα λιγότερες, οι μετωνυμίες σπανίζουν. Ωστόσο- και αυτό είναι το μεγάλο κατόρθωμα του- καταφέρει να πιάσει τον παλμό της κρίσης που βιώνει ο δυτικός κόσμος, μέσα από τον ισχυρότερο κοινωνικό σχηματισμό του: αυτόν της πυρηνικής οικογένειας, μπλέκοντας όμορφα το προσωπικό με το κοινωνικό. 

            Η λογοτεχνική ισορροπία που επιλέγει η Impolo Mbue για το τέλος της ιστορίας της δείχνει και το μέγεθος της πράας αφηγηματικής ευφυΐας της. Όλοι οι ήρωες και όλες οι ηρωίδες του βιβλίου, βρίσκονται μεν εκεί που μάλλον ανήκουν, αλλά έχουν αφήσει ένα κομμάτι τους κάπου αλλού.