Cinema Noir-# 3 Και ο Κλήρος έπεσε στον Σμάιλι (Tinker, Taylor, Soldier, Spy)

Σκηνοθεσία: Thomas Alfredson,

Σενάριο: Bridget O’ Connor, Peter Straugham

Πρωταγωνιστούν: Gary Oldman, Colin Firth, Tom Hurdy, John Hunt, Katrina Vasilieva.

Παραγωγή: Tim Bevan, Eric Fellner, Robyn Slovo

Tinker, Taylor, Soldier, Spy είναι μια παράφραση από ένα παιδικό αγγλικό τραγούδι με θέμα «τι θα γίνω άμα μεγαλώσω».  Αν και η ελληνική απόδοση του τίτλου, αποκλίνει παρασάγγας από το πρωτότυπο, είναι μια έξυπνη εστίαση στον κεντρικό ήρωα της τριλογίας του Κάρλα, George Smiley-τα άλλα δύο είναι ο Εντιμότατος Μαθητής και οι Άνθρωποι του Σμάιλι (Καστανιώτης- Μιχάλης Μακρόπουλος).

            Κεντρικό θέμα του βιβλίου και της απόδοσης του σε ταινία είναι η προδοσία σε συλλογικό και σε ατομικό επίπεδο. Στο βιβλίο, έντονη πλοκή που σε κάνει να ξυπνάς για να διαβάσεις, μια φιλοσοφημένη ματιά πάνω στη ρευστότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Στην ταινία, η βουτηγμένη στη μουντάδα του Λονδίνου φωτογραφία σε συνδυασμό με το ακαδημαϊκά δραματουργικό σενάριο σε ωθούν να το ξαναδείς.

Αρχές της δεκαετίας του 1970, και ένας προδότης δραστηριοποιείται στην κορυφή των βρετανικών μυστικών υπηρεσίων,  υπέρ των σοβιετικών. Σύμφωνα με τον απερχόμενο αρχηγό , μια  αποστολή στη Βουδαπέστη ενός μυστικού πράκτορα, εξελίσσεται σε τραγωδία για την υπηρεσία. Ο μόνος που στηρίζει την άποψη του αρχηγού, για «ποντικό» εντός του Circus (η κωδική ονομασία της έδρας των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών), είναι ο George Smiley (Gary Oldman). Αποτέλεσμα της εμμονής τους στη θεωρία του εσωτερικού εχθρού, είναι η συνταξιοδότηση τους. Ο Smiley, ένας ευφυής αντιήρωας, που βρίσκεται στη δύση της καριέρας του. Ο Λε Καρέ πρωτοτυπεί κάνοντας τον διοπτροφόρο, παχουλό, με το βάδισμα της πάπιας, και δίχως να του δίνει ίχνος μυθολογικής γοητείας των λογοτεχνικών σκοπών κατασκόπων. Ίσως για αυτό, η σύζυγος του Anne (Katrina Vasilieva), προτιμάει και τους άλλους άντρες, μεταξύ των οποίων και του καλύτερου του φίλου, Bill Haydon (Colin Firth).

Η αναφορά ενός πράκτορα που στάθμευε στο Χόνγκ Κονγκ για ύπαρξη προδότη στα κεντρικά του Λονδίνου, όταν μια επιχείρηση πάει στραβά και εκεί, ωθεί την πολιτική ηγεσία να επαναφέρει τον Smiley. Οι εξελίξεις έχουν τη μορφή χιονοστιβάδας, καθώς μεθοδικά, υπόγεια και αναμφισβήτητα, ο αντιήρωας ξετρυπώνει το δίκτυο των προδοτών στην υπηρεσία. Όλοι τους, είχαν καταντήσει υποχείρια του επικεφαλής των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών Karla, ο οποίος ουσιαστικά διοικούσε τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες από τη Μόσχα.

Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο της μυθοπλασίας, είναι ότι βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, ορισμένα από τα σπουδαιότερα μυαλά της Οξφόρδης στρατολογήθηκαν στην υπηρεσία. Αξιοσημείωτο είναι επίσης, ότι οι περισσότεροι εξ αυτών ήταν επηρεασμένοι από τον μαρξισμό. Ο «ποντικός» ήταν ο μόνος που δεν πρόδωσε τελικά την πρώτη και μεγάλη του ιδεολογική αγάπη, και ο μόνος που πληρώνει με την ίδια τη ζωή του. Η σκηνή μιας πρωτοχρονιάτικης γιορτής, όπου ο Άγιος Βασίλης φοράει προσωπείο του Lenin, και όλοι οι βρετανοί πράκτορες σηκώνονται όρθιοι για να τραγουδήσουν μεθυσμένοι, τον εθνικό ύμνο της Ε.Σ.Σ.Δ. αποτελεί γνήσιο στιγμιότυπο-καρικατούρα της ψυχροπολεμικής εποχής.