Αναγνώσεις: Θάνατος από το Πουθενά

Πάνος Ιωαννίδης

Αναγνώσεις

Νεοκλής Γαλανόπουλος- Θάνατος από το Πουθενά (Εκδόσεις Τόπος)

Ο Τόπος ως Συντελεστής του Εγκλήματος

Σύμφωνα με την προοδευτική θεωρία της εγκληματολογίας, το περιβάλλον αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους, αν όχι τον βασικότερο προσδιοριστικό παράγοντα του εγκλήματος. Οι πολλαπλές διαστάσεις του περιβάλλοντος-κοινωνική, οικονομική, πολιτική, πολιτιστική, πλέον και τεχνολογική- διαμορφώνουν το σκηνικό του εγκλήματος και οπλίζουν, με όρους ηθικής αυτουργίας το χέρι του δολοφόνου. Η αλληλεπίδραση ανάμεσα στο περιβάλλον και στον τελευταίο συμβολίζει τη διαλεκτική ανάμεσα στον συγγραφέα και στο γράψιμο.

            Το μυθιστόρημα του Νεοκλή Γαλανόπουλο, Θάνατος από το Πουθενά, (εκδ. Τόπος), είναι τοποθετημένο σε μια πόλη της ελληνικής επαρχίας που δεν κατονομάζεται. Οι ήρωες του, όλοι και όλες είναι φορείς της επαρχιώτικης αντίληψης, η οποία δεν καθορίζει απλώς τις πράξεις τους, αλλά αναδιαμορφώνει τα κίνητρα τους. Η οικογένεια, στενή και ευρύτερη, του επαρχιώτη μεγαλοεπιχειρηματία Άλκιβιάδη Ζαββού, δραστηριοποιείται και αναπτύσσεται μέσα στο επαρχιακό περιβάλλον, το οποίο η ίδια έχει διαμορφώσει με την απροσμέτρητη και αμετροεπή εξουσία που ασκεί στην πόλη.

            Η ραθυμία, η μαλθακότητα και η τρυφηλότητα της διακόπτονται ξαφνικά όταν ο πάτερ φαμίλιας βρίσκεται νεκρός στο γραφείο του. Ο άεργος γιος, η ελαφρών ηθών νύφη, ο ανισόρροπος γαμπρός και ο μουρντάρης ανιψιός τελούν σε πλήρη σύγχυση με τις νέες εξελίξεις. Το ίδιο ισχύει και για τον απατεώνα συνέταιρο και τον τοκογλύφο οικογενειακό γιατρό. Η δημοσιοποίηση της διαθήκης θα προκαλέσει μια νέα σειρά από νέα εγκλήματα που απλώς αναπαραγάγουν το υφιστάμενο προβληματικό περιβάλλον.

            Η πνιγηρή ατμόσφαιρα που καταφέρνει ο συγγραφέας να δημιουργήσει σε αυτό το noir αφήγημα δωματίου τονίζει πολύ εύστοχα την σχέση περιβάλλοντος και φόνων. Η επιλογή αυτή υποστηρίζεται εύστοχα καθώς το μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος διαδραματίζεται στη βίλα «Αθηνά», το τεράστιο σπίτι που έχτισε ο Αλκιβιάδης Ζαββός για την οικογένεια του. Το ίδιο ισχύει και για την περιγραφή των ηρώων, όπου το «φαίνεσθαι» και το «έχειν» επικυριαρχούν του «είναι». Πένες που δεν γνωρίζουν την ελληνική επαρχία, δυσκολεύονται να κατανοήσουν τη χώρα που λέγεται Ελλάδα.