Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2016

Αναγνώσεις: Ένα Ολόγραμμα για τον Βασιλιά

από τον Πάνο Ιωαννίδη


Ένα Ολόγραμμα για τον Βασιλιά
(Κέδρος, Ελένη Ηλιοπούλου)

Ποιος είναι ο προορισμός του σύγχρονου μεταμοντέρνου ανθρώπου; Ζει για να δουλεύει ή εργάζεται για να ζει; Και εφόσον η εργασία είναι πλέον αναπόσπαστο στοιχείο της αναπαραγωγής του, πως συνδέεται στις μέρες μας με την ολοκλήρωση του;
            Το μυθιστόρημα του ταλαντούχου Dave Eggers, Ένα Ολόγραμμα για τον Βασιλιά (Κέδρος, Ελένη Ηλιοπούλου), συζητά τα προαναφερόμενα ερωτήματα, βάζοντας τον αναγνώστη στη μέση της αφήγησης, δίχως να χρησιμοποιεί ιδιαίτερα αφηγηματικά τρικ, μα δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα ιστορία στην οποία ο καθένας μπορεί να δει τον εαυτό του.
            Ο Άλαν και η επιχειρηματική του ομάδα βρίσκονται στην Σαουδική Αραβία, εκπροσωπώντας μια πολυεθνική εταιρία, με σκοπό να πάρουν ένα μεγάλο έργο σύγχρονης πληροφορικής τεχνολογίας στην αχανή χώρα, το οποίο θα εξυψώσει όχι μόνο την εταιρία αλλά και την αποτυχημένη καριέρα του ιδίου. Η αναμονή τους περιλαμβάνει την προετοιμασία της παρουσίασης τους, που στοχεύει στο ύψιστο πρόσωπο της περιοχής που δεν είναι άλλος από τον βασιλιά. Ένα από τα μέσα που χρησιμοποιούν, προκειμένου να τον πείσουν να τους δώσει το έργο είναι ένα πρωτότυπο  και μοναδικό ολόγραμμα. 
            Η αφήγηση κυλάει αργόσυρτα περιτριγυρίζοντας την αναμονή του Άλαν και των νεαρών μάνατζερ, αντρών και γυναικών, βρίσκοντας την ευκαιρία να κάνει εύστοχα σχόλια, για τις αντιφάσεις που υπάρχουν ανάμεσα στην σύγχρονη τεχνολογία και στους δομικούς θεσμούς αλλά και στους άγραφους κανόνες της Σαουδικής Αραβίας. Όμως το ζητούμενο για τον συγγραφέα, δεν είναι αυτό. Στόχος του είναι να θέσει επί τάπητος, την άσκοπη εκκρεμή περιπλάνηση του σύγχρονου ανθρώπου στην έρημο του ύστερου καπιταλισμού.
Ο βασιλιάς άλλωστε δεν έρχεται και η αναμονή συνεχίζεται. Η εξέλιξη αυτή δίνει τη δυνατότητα στον Άλαν να περιπλανηθεί στη χώρα, να προσπαθήσει να βρει τον χαμένο του ερωτισμό- εξαιρετική η σκηνή όπου ο ίδιος δεν θέλει να κάνει έρωτα στη γυμνή τεχνοκράτισσα με την οποία βρίσκεται στο σπίτι της, γιατί αδυνατεί να μπει μέσα σε έναν άλλον άνθρωπο και να γίνει ένα μαζί της. Παράλληλα έχει την ευκαιρία- μέσα από αφηγηματικά φλας μπακ να προσπαθήσει να αναδιατάξει την σχέση με την κόρη του, και να θέσει τις βάσεις για μια νέα αρχή.  
Το επίτευγμα του συγγραφέα βρίσκεται στο ότι καταφέρνει να μιλήσει για τα κενά του homo technologicus μέσα από μια ήρεμη αφήγηση, χωρίς μεγάλες εξάρσεις. Κρίσιμο ρόλο στο αφηγηματικό χαρτοφυλάκιο διαδραματίζουν οι παρομοιώσεις οι οποίες λειτουργούν καταλυτικά καθώς αναδεικνύουν τη μεταφορική διάσταση της υπόθεσης, ενώ η χρήση των οικονομικών όρων καταφέρνει να προσδώσει στον κεντρικό χαρακτήρα την οικονομίστικη διάσταση της συμπεριφοράς του. Το ολόγραμμα για τον βασιλιά είναι ωστόσο το ορόσημο για να αλλάξει ζωή ο κεντρικός ήρωας Άλαν, και αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο του βιβλίου καθώς κάθε τέλος μπορεί να γίνει μια υπέροχη ευκαιρία για μια νέα αρχή.