Τετάρτη 28 Μαΐου 2014

Ποιήματ@ Αύγουστος

Πάνος Ιωαννίδης

Αύγουστος

δεν μοιάζω με κανέναν
οι μέρες των άλλων έχουν αδελφές
όλοι ξοδεύονται στον χρόνο
μόνος μου μένω
να κλείσω τα φθαρμένα βιβλία των εποχών

ίσως γιατί λάμπω
σαν αστέρι στους βυθούς

εκεί βρίσκονται οι
άνθρωποι στις διακοπές τους
αντάρτες του γραμμικού χρόνου
εραστές κυκλοτερών αφηγήσεων

εκεί χωρίζουν
οι αγάπες των καθημερινών δρόμων
πορείες που δεν στρώθηκαν από δυνάμεις της φύσης

στις σπηλιές μου γεννιούνται λιονταράκια
από μανάδες που αγάπησαν άντρες
που δεν υπήρξαν παρά μονάχα σε κάποιες
άγνωστες νύχτες ηδονής παραφοράς ή απλώς 
σκέτης τρέλας
των οποίων την αλήθεια ποτέ δεν θα μάθουμε

στους γκρεμούς μου πεθαίνουν ήρωες
από χέρια καθαρά σαν αίμα που
γίνεται μελάνι την αυγή

όσα χρόνια και να περνούν οι ώρες μου
δεν μαθαίνουν την επανάληψη εις το ορθό


μια θάλασσα κλειστή τα δάκρυα μου

Τρίτη 27 Μαΐου 2014

Ποιήματ@ Μάιος

Πάνος Ιωαννίδης


Μάιος

είσαι ο πιο γνωστός άγνωστος του έτους
σε ξέρουμε όλοι οι πλανήτες σαν
παιδιά που ζητάνε τον νονό τους
λίγοι θυμούνται τα γενέθλια σου
διαβάζοντας τις ασύμμετρες πράσινες μέρες
για το κολύμπι στα αόρατα ποτάμια

στις στέγες ζεσταίνονται τα
θερινά ρολόγια
 παρθένες λέξεις
τα μεσημέρια δροσίζουν
τους μόνους των λίγων
που επιμένουν να γραφούν
σε καφενεία άδεια
κάποιο απόγευμα που η αγορά θα έχει κίνηση
η Πασιφάη γυρεύει τον ιδανικό εραστή

φεύγεις πάντα χωρίς να σε προλάβουμε
εμείς που θέλουμε να χαθούμε στους πόρους σου
ξεχνάμε συνήθως να μυρίσουμε τα όνειρα
που γίνονται στις νύχτες σου
μιλάμε για σένα μπροστά σου
ενώ μαζεύεις πέτρες που δεν χορταριάζουν

χάνεσαι σαν ξωτικό στις σελίδες του χαμένου χρόνου
και ύστερα το μόνο που μας μένει είναι να κρυφτούμε
στις άδειες νύχτες του Αύγουστου

Πέμπτη 22 Μαΐου 2014

Καφενείο (Σύντομες Σκέψεις) #2

Το μυθιστόρημα που γράφεις είναι ήδη γραμμένο μέσα σου όταν ξεκινάς. Αποστολή του συγγραφέα, είναι να ξεκλειδώσει τους εσώτερους κώδικες του, να πιάσει τα μυστικά σήματα, να προσλάβει τα βιώματα του και εν τέλει να τα μετασχηματίσει σε λεκτικά σύνολα που συνθέτουν μια ολοκληρωμένη αφήγηση.

Τετάρτη 21 Μαΐου 2014

Κλασικά Μη Εικονογραφημένα#9 Miserere (Ελέησον Με)

Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ, Miserere (Ελέησον Με), (Μτφ Ρίτα Κολαΐτη, Καλέντης)

Η ταυτότητα του Ανθρώπου

Με ποιον τρόπο διαμορφώνεται ο άνθρωπος, το πλέον περίεργο από τα όντα που κυκλοφορούν στον πλανήτη μας; Η ταυτότητα του ανθρώπου είναι ζήτημα έμφυτης προδιάθεσης ή περιβαλλοντικής επίδρασης; Η για να είμαστε πιο σαφείς αμφότερων των πεδίων; Και αν είναι έτσι με ποιον τρόπο λαμβάνει χώρα η αλληλεπίδραση τους;
       Τα παραπάνω ερωτήματα απασχολούν το σπουδαίο μυθιστόρημα του Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ Miserere (Ελέησον Με, ο ελληνικός τίτλος. Δύο ιδιόμορφοι μπάτσοι, ο Γάλλος με αρμένικη καταγωγή Λιονέλ Κασντάν, και ο Γάλλος με ρώσικη καταγωγή Σεντρίκ Βολοκίν, ερευνούν μια περίπλοκη υπόθεση φόνων και εξαφανίσεων παιδιών. Το παρελθόν τους είναι αρκετά προβληματικό: ο πρώτος έχει πολεμήσει στους τελευταίους ιμπεριαλιστικούς πολέμους που διεξήγαγε η Γαλλία στην Αφρική, ο δεύτερος είναι μια ερευνητική ιδιοφυΐα, που μεγάλωσε ως έκθετο παιδί και ισορροπεί μόνο με τα ναρκωτικά. Οι δυο υποθέσεις συγκλίνουν σε μία που δεν είναι άλλη από τη μελέτη της προσπάθειας για διαμόρφωση και έλεγχο της ανθρώπινης φύσης και θέσης από την αρχή την εξουσία.
      Ο Γκρανζέ δεν διστάζει για ρίξει φως σε σκοτεινές πτυχές της γαλλικής ιστορίας, όπως για παράδειγμα οι σχέσεις με δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής και η  περίθαλψη εγκληματιών πολέμου με σκοπό τον προσπορισμό διπλωματικών οφελών. Οι δυο αστυνομικοί δεν διστάζουν να βουτήξουν στα βάραθρα με σκοπό την σωτηρία των παιδιών που μεγαλώνουν για να γίνουν επαγγελματίες φονιάδες σε μια προσπάθεια άσκησης ολοκληρωτικής εξουσίας. Παράλληλα, επιχειρούν να απαλλαγούν από τα δικά τους φαντάσματα φτάνοντας μέχρι το τέλος.
     Αφήγηση εναλλασσόμενη ανάμεσα στα πεπραγμένα των δύο ηρώων, πλοκή υφάδι που δεν σε αφήνει κλείσεις εύκολα το βιβλίο και να βγει και τέλος κάθαρση που αφήνει ανοικτές τρύπες στην κυκλοτερή πορεία της σύγχρονης ιστορίας. Ο Γκρανζέ παίρνει σαφή θέση υπέρ της περιβαλλοντικής επίδρασης στη διαμόρφωση της ταυτότητας του ανθρώπου. Όμως η λύση δίνεται μέσα από μια οντολογική προοπτική διαχείρισης του θαύματος που λέγεται ζωή.

Κυριακή 18 Μαΐου 2014

Δράμα, Αόρατη Πόλη- Διαδρομή Εικόνων, Μικρών Λέξεων και Ήχων #3

Πρόσθετες εικόνες και εντυπώσεις από την Αόρατη Πόλη, Δράμα

Πηγές Αγίας Βαρβάρας


Το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού στο βλέμμα της νύχτας


Πρωινή ομίχλη στην πόλη


Ανάσες στην καθημερινή αστική κούρσα


Μια μεγάλη καρδιά στα σύννεφα απέναντι από το νοσοκομείο της πόλης


Ο δρόμος που οδηγεί στην μαχαιρωμένη καρδιά της παλιάς πόλης


Πέντε δρόμοι στη βροχή

και μια μουσική όψη:





Παρασκευή 16 Μαΐου 2014

Δράμα, Αόρατη Πόλη ΙΙ

Δράμα, Αόρατη Πόλη ΙΙ: Δημιουργία στην Πόλη

Όπως έχω γράψει σε προηγούμενη ανάρτηση (http://negraliteratura.blogspot.gr/2013/11/blog-post.html), γενέθλια πόλη μου είναι η Δράμα, μια μικρή πρωτεύουσα που απλώνεται σαν χαμένο αστέρι στη μέση μιας μικρής εύφορης μα πολύ βροχερής πεδιάδας. Το νερό κυλάει στην πόλη εδώ και αιώνες, μεταφέροντας στιγμές και ανθρώπους από το μηδέν στο άπειρο. Το νερό κυλάει στις πένες μας δροσίζοντας τις ιδέες όταν γράφονται οι ιστορίες.
Η επιλογή εγκατάστασης των δημιουργών στις μικρές επαρχιακές πόλεις της χώρας που λέγεται Ελλάδα, είναι δίκοπο μαχαίρι. Από τη μια πλευρά υπάρχει η δυνατότητα εύρεσης πολλαπλού (κυριολεκτικά) ελεύθερου χρόνου. Χρόνος για δημιουργία υπάρχει καθώς η υφή των επαρχιακών στιγμών είναι αραιότερη ενώ οι αποστάσεις σαφώς μικρότερες. Από την άλλη οι εικόνες, οι παραστάσεις και κυρίως η αλληλεπίδραση με τους τοπικούς δρώντες μπορούν εύκολα να περιοριστούν σε ένα κλειστό σύνολο που με τα χρόνια γίνεται μια φωλιά εντόμων με βασική αποστολή την παραγωγή του αναγκαίου μελιού. Σε αυτές τις φωλιές, οι κόντρες, οι αντιπάθειες και τα πισώπλατα μαχαιρώματα δεν σπανίζουν, ενώ το εντυπωσιακότερο είναι ότι γίνονται κατά κύριο λόγο για το (επαρχιακό) κύρος και πολύ λιγότερο για την αναβάθμιση του πνεύματος.
 Η δημιουργία σε μια μικρή επαρχιακή πόλη μοιάζει με κέντημα που υφαίνεται στα σύννεφα και φαίνεται σε μερικά τοπικά υπόγεια. Αρκετά βλέμματα που συναντάς στον δρόμο ευκολότερα σε βάζουν στο περιθώριο, δυσκολότερα ασχολούνται με το έργο σου. Λιγότερες ματιές- οι πιο ενδιαφέρουσες- γνωρίζουν πολύ κατά το έργο σου και σου χαρίζουν λέξεις που ούτε στις διασημότερες λεωφόρους της παγκοσμιοποίησης δεν θα βρεις.
Σε πείσμα αρκετών, έχω επιλέξει να δημιουργώ στη Δράμα, μια αόρατη επαρχιακή πόλη. Έχω απεκδυθεί τον μανδύα του Δραμινού καλλιτέχνη, ίσως γιατί εξακολουθώ να πιστεύω ότι ο έχων δύο χιτώνες είναι καλό να αφήνει τον έναν στην μπάντα για να φορεθεί από όσους και όσες τον χρειάζονται περισσότερο. Η αυθεντική πνευματική δημιουργία που αξίζει τον κόπο, σπάνια συνδέεται με έναν δεδομένο γεωγραφικά χώρο. Όταν και όπου συμβαίνει αυτό, παρατηρείται μια ευρύτερη καλλιτεχνική δραστηριότητα που είναι ανοικτή σε νέα ρεύματα, και δεν κολλάει στις σκουριασμένες ραφές της ηθογραφικής παράδοσης.  
Ζώντας και δημιουργώντας στη Δράμα, ένας καλλιτέχνης έχει τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσει με ένα βασικό στοιχείο της τέχνης: το νερό. Η πόλη είναι γεμάτο νερό, σαν πηγάδι που δεν στερεύει με τίποτα. Έχει επίσης τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με μοναδικούς ανθρώπους, μικρούς φάρους στη γλυκόπικρη θάλασσα της νεοελληνικής επαρχίας που κρατάνε ζωντανό το όνειρο. Πρόκειται για ανθρώπους που είναι πομποί και δέκτες των ήχων που έρχονται από από την άλλη πλευρά του φεγγαριού. Aut viam inveniam aut faciam.

Τετάρτη 14 Μαΐου 2014

Ποιήματ@ Βροχή

Πάνος Ιωαννίδης

Βροχή


πέφτει βροχή στις πένες μου
σταγόνες μελάνι σχηματίζουν λέξεις που γεννήθηκαν
στα ορυχεία της ολίγιστης ζωής

πέφτει βροχή στις ιστορίες
καταιγίδες  χωρίζουν ανθρώπους και ενώνουν
μαχαίρια στις αρένες του κλεμμένου χρόνου

όνειρα χρειάζονται ομπρέλες για να γίνουν πράξεις
σε γειτονιές που ανθίζουν ρολόγια του χρήματος

όταν πλημμυρίζουν
οι ομοιόμορφα διαφορετικές στέγες
καμινάδες οξειδώνουν τον πόνο των ανθρώπων

αυταπάτες που κοιμούνται με τα παραμύθια της γιαγιάς

και οι άδειοι δρόμοι συνεχίζουν να προσεύχονται βροχή
 γεμάτοι από στιγμές χαμένες
στα φρεάτια διαδρομών που έσκισαν τους χάρτες


ζητώντας εικόνες από μυρωδιές φθινοπώρου

Πέμπτη 8 Μαΐου 2014

Ποιήματ@ Ουτοπία

Πάνος Ιωαννίδης

Ουτοπία


έρχεσαι όταν δεν σε θέλω
σαν το ήσυχο πυρρόξανθο φως τα φθινοπωρινά μεσημέρια
που με κάνει να νοσταλγώ ότι ξέχασα να ζήσω
φεύγεις όταν σε χρειαζόμαστε
γρήγορη βροχή στη ξερή γη
που δεν προλάβαμε να κάνουμε πατρίδα

μαύρη θάλασσα στις κόκκινες αχτίδες της ιστορίας
η πνοή σου
εκτός γραμμικού βλέμματος
τα μονοπάτια σου
αόρατοι οι τόποι σου
όπως ο χρόνος τον Αύγουστο

είσαι η άλλη πλευρά του φεγγαριού
γράφουν οι φωνές στα εσώτερα βιβλία
μια μυστική Θεά που διαφεντεύει
τα απαγορευμένα νεκροταφεία του πνεύματος
εκεί που γεννάται η αλλιώτικη ζωή

θέλουμε ένα πρωινό να σε βρούμε
να λαγοκοιμάσαι όμορφη σαν τον θάνατο
στο τρένο που μας πάει στη δουλειά
και να χαθούμε στις μυστικές στοές

ενός ατέρμονου ονείρου

Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Ποιήματ@ Σπίτια

Πάνος Ιωαννίδης

Σπίτια

σπίτια είχα πολλά
για αιώνες εσώτερης ζωής
κανένα δεν είχε χτιστεί από τα τυφλά μου όνειρα

πόρτες άνοιγαν στις λέξεις μου χρόνο με το χρόνο
οι ζωές του νοικοκύρη έριχναν άγκυρα στην ξένη ζωή μου

κοιτούσα τα δωμάτια τους
να αερίζονται με αγάπη να μυρίζουν μίσος
κοιμόμουν στις αυλές τους
κάτω από το βλέμμα του πλάτανου
ξεχνούσα τον πόνο που θυμάται τον πόνο
στο στήθος των πονεμένων κοριτσιών
πιασμένος από τα χέρια ανέμελων φίλων
που δεν ήθελαν να μεγαλώσουν

σωστά λέει ο ποιητής ότι τα σπίτια
πεισμώνουν  αν τα γυμνώσεις
ή ίσως η παραφορά μου να 
ήταν ο μόνος τρόπος
 να μάθω ότι υπήρχα
ως κόκκος σκόνης στους βαμμένους τοίχους

οι καθρέπτες σαν αντικρίζουν την κρύα θάλασσα
μαχαίρια γίνονται
τα κορμιά όταν κοιτάζουν άδεια την καρδιά
παγώνουν το αίμα τους
 παράθυρα κλείνουν
στον άνεμο που φέρνει συμφορά στα μπιμπελό

σπίτια έχω και τώρα
φαίνονται στο λοξό βλέμμα
τρελά ρολόγια που χτυπάνε τα μεσημέρια της Κυριακής
γίνονται στις ιστορίες μου
όπως το φθινόπωρο από το καλοκαίρι